RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

FUNKCJONOWANIE DIAGNOZ SEMESTRALNYCH

 

ANALIZA SYTUACJI

Uczniowie gimnazjum osiągają niezadowalające wyniki na egzaminach gimnazjalnych. W ciągu ostatnich trzech lat zauważalna jest tendencja spadkowa w średnich wynikach z każdej części egzaminu gimnazjalnego. Analizując wyniki klasyfikacji rocznych w tych samych latach zauważa się spadek średniej edukacyjnej szkoły oraz coraz mniejszą liczbę uczniów ze średnią powyżej 4,75 i co najmniej bardzo dobrą oceną z zachowania. Głównym powodem, wg nauczycieli, jest brak motywacji do nauki i brak systematyczności w uczeniu się. Statystyczny uczeń gimnazjum (w latach 2010, 2011, 2012) ma średnią edukacyjną 3,36 i frekwencję na zajęciach  87,7%.  Taka sytuacja spowodowała poszukiwania innowacyjnych metod motywujących ucznia do pracy. Na podstawie zestawienia mocnych i słabych stron współpracy z rodzicami zdecydowano się na  metodę całkowicie zależną od nauczycieli jako narzędzie mające większą szansę powodzenia w motywowaniu ucznia do nauki.

 

CELE WPROWADZENIA DIAGNOZ SEMESTRALNYCH

 

1.  wprowadzenie narzędzia diagnozującego poziom wiedzy i umiejętności ucznia zbliżonego do formuły egzaminu gimnazjalnego, a więc wykluczenie z oceny obszarów aktywności ucznia, które nie orzekają o stanie wiedzy i umiejętności ucznia (np. prowadzenie zeszytu, praca w grupie, aktywność na lekcji, zadanie domowe, przygotowanie gazetki lub materiałów dydaktycznych, przygotowanie referatu lub prezentacji multimedialnej, itp.);

2. zwiększenie u uczniów motywacji do podejmowania wysiłku w procesie uczenia się, a tym samym potęgowanie u uczniów świadomości odpowiedzialności za własny rozwój i podejmowane zadania;

 

PYTANIA KLUCZOWE

1. Czy uczeń otrzymał informację o zakresie sprawdzanej wiedzy i umiejętności?
2. Czy uczeń znał terminy diagnoz wystarczająco wcześnie, by zaplanować pracę przygotowującą do zaliczenia materiału semestralnego?
3. Czy organizacja diagnoz przebiegała bez zakłóceń?
4. Czy uczeń otrzymał informację zwrotną na jakim poziomie posługuje się wprowadzaną wiedzą i umiejętnościami doskonalonymi w obecnym semestrze?
5. Ilu uczniów klas trzecich napisało diagnozę powyżej średniego wyniku próbnego egzaminu z poszczególnych przedmiotów?
6. Ilu uczniów szkoły  napisało diagnozę powyżej 50% z poszczególnych przedmiotów?(Dla ilu uczniów diagnoza była umiarkowanie trudna?)

METODY ZBIERANIA DANYCH

1. analiza dokumentów złożonych przez nauczycieli:

- formularz dla ucznia z zagadnieniami sprawdzanymi na diagnozie

- arkusz diagnostyczny

- wyniki uczniowskie

2. obserwacja

- przebieg harmonogramu diagnoz

3. wywiad z nauczycielami prowadzącymi oraz rodzicami

 

KOŃCOWE WNIOSKI

 

Czy uczeń otrzymał informację o zakresie sprawdzanej wiedzy i umiejętności?

 

Wszyscy nauczyciele przygotowali zestawienie wiedzy i umiejętności sprawdzanych diagnozą semestralną.

Przedmioty, z których uczniowie otrzymali gotowy arkusz diagnostyczny: historia

Przedmioty, z których uczniowie otrzymali zagadnienia w postaci pytań i wskazań w języku przystępnym dla ucznia: chemia, geografia, biologia, wiedza o społeczeństwie

Przedmioty, z których uczniowie otrzymali zagadnienia wypisane bezpośrednio z materiałów dla nauczyciela – mało czytelne dla ucznia: fizyka, j. polski, j. niemiecki, j. angielski

Przedmioty, z których uczniowie otrzymali materiały przygotowane zbyt ogólnikowo: matematyka.

 

REKOMENDACJE:

1. zobowiązać nauczycieli do podania zagadnień z użyciem języka zrozumiałego dla ucznia (użycie czasowników operacyjnych, np. wymień, podaj, opisz, wyjaśnij, połącz, uzupełnij) – 15 marca 2013;

2. zobowiązać nauczycieli do przygotowania zagadnień najważniejszych w danym semestrze – niekoniecznie wszystkich omawianych na lekcjach; sugerowana ilość zagadnień 6 – 12;

3. zobowiązać nauczycieli do wykreślenia z zakresu zagadnień przeprowadzania doświadczeń i obserwacji;

Załącznik nr 3 (publikowany na stronie internetowej gimnazjum), Załącznik nr 4

 

Czy uczeń znał terminy diagnoz wystarczająco wcześnie, by zaplanować pracę przygotowującą do zaliczenia materiału semestralnego?

 

Terminy diagnoz zostały podane do wiadomości w dniu 19 listopada 2013 roku. W następnym tygodniu zostały umieszczone na stronie internetowej.

Realizacja harmonogramu diagnoz rozpoczęła się w dniu 3 grudnia, co daje dokładnie czternaście dni na zaplanowanie samodzielnej pracy uczniowskiej.

Po analizie zapisów w dziennikach lekcyjnych stwierdzono, że w trakcie trwania diagnoz semestralnych (3.12 – 21.12) odbywały się  sprawdziany i prace klasowe:

W pierwszym tygodniu  (3.12 – 7.12): w klasach trzecich: j. polski (3b, 3d), historia (3c), w klasach drugich: matematyka (2a, 2c, 2e), chemia (2c), j. angielski (2 grupy), w klasach pierwszych: matematyka (1b, 1c) j. niemiecki (1 grupa)

W drugim tygodniu 11 (10.12 – 14.12) w klasach trzecich nie odbyła się żadna praca klasowa lub sprawdzian, w klasach drugich: j. polski (2a, 2b, 2c, 2d, 2e), chemia (2b, 2d), matematyka (2b, 2d), j. angielski (1 grupa), w klasach pierwszych: matematyka (1a, 1d), historia (1b), j. niemiecki (2 grupy)

W trzecim tygodniu 3 (17.12 – 21.12) w klasach trzecich: chemia (3a, 3d), z języka angielskiego (2 grupy), w klasach drugich: historia (2e), j. niemiecki (3 grupy), w klasach pierwszych nie odbyła się żadna praca klasowa.

Terminy diagnoz i prac klasowych ustalono niezgodnie z zapisami w SSO w pierwszym tygodniu diagnoz (powyżej trzech prac klasowych w tygodniu) w klasach pierwszych, drugich i trzecich.

Terminy diagnoz i prac klasowych ustalono niezgodnie z zapisami w SSO w drugim tygodniu diagnoz (powyżej trzech prac klasowych w tygodniu) we wszystkich  klasach pierwszych i trzecich oraz w klasie 2b i 2d.

Terminy diagnoz i prac klasowych ustalono niezgodnie z zapisami w SSO w trzecim tygodniu diagnoz (powyżej trzech prac klasowych w tygodniu) w klasie 2e.

 

REKOMENDACJE

1. Ustalić z dwumiesięcznym wyprzedzeniem terminy diagnoz – 30 marca 2013

2. Zobowiązać nauczycieli do ustalania terminów prac klasowych zgodnie z zapisami w SSO ,,Uczeń może pisać tylko jedną pracę kontrolną w ciągu dnia i najwyżej trzy w ciągu tygodnia….”

Załącznik nr 1, Załącznik nr 2

 

 

Czy organizacja diagnoz przebiegała bez zakłóceń?

Wszystkie arkusze diagnostyczne zostały wydrukowane w sekretariacie zgodnie z harmonogramem. Sale egzaminacyjne przygotowano odpowiednio. Diagnozy przeprowadzono zgodnie z ustaloną procedurą zbliżoną do procedur egzaminacyjnych. Nie stwierdzono znacznych naruszeń dyscyplinarnych, choć nauczyciele zgłaszali konieczność uspakajania zespołów. Frekwencja na diagnozach pisanych w grudniu wyniosła 94%.

 

REKOMENDACJE

1. Zobowiązać nauczycieli i wychowawców do informowania o skutkach braku stopnia z diagnozy.

Załącznik nr 8

Czy uczeń otrzymał informację zwrotną na jakim poziomie posługuje się wprowadzaną wiedzą i umiejętnościami doskonalonymi w obecnym semestrze?

 

Wszyscy uczniowie zostali poinformowani o otrzymanych stopniach z diagnozy w wymaganym terminie. Do dyrektora nie wpłynęły prośby o rozpatrzenie problemu w związku z uzyskaną oceną z diagnozy. Dyrektor nie otrzymał także w trybie oficjalnym prośby o wyjaśnienie sposobu wystawienia stopnia klasyfikacyjnego. Uczniowie najczęściej pamiętali ilość punktów jaką otrzymali z diagnozy, co przy różnych maksymalnych ilościach z poszczególnych testów przekłamuje rzeczywiste wyniki diagnozy z tego przedmiotu. Na podstawie wywiadu z uczniami stwierdzono, że test diagnozy z chemii zawierał umiejętności nie wprowadzane na lekcjach. Taka sytuacja powoduje obniżenie wyników uczniów z tego przedmiotu.

Po analizie indywidualnych wyników stwierdzono, że 28 diagnoz zostało napisanych na 100%, a wynik pomiędzy 95% - 99% uzyskano na 51 diagnozach.

 

REKOMENDACJE

1. Zobowiązać nauczycieli do opracowania  narzędzia sprawdzającego w obszarze jednego przedmiotu, z którego uczniowie otrzymają identyczną ilość punktów.

2. Zobowiązać wicedyrektora do poinformowania społeczności szkolnej o uczniach, którzy osiągnęli najwyższe wyniki z diagnozy (gazetka NASZE SUKCESY, strona internetowa gimnazjum).

3. Zobowiązać nauczycieli do rzetelnego przygotowania narzędzia (testu) diagnostycznego.

Załącznik nr 7

 

Ilu uczniów klas trzecich napisało diagnozę powyżej średniego wyniku próbnego egzaminu z poszczególnych przedmiotów?

 

Na podstawie porównania średniego wyniku z egzaminu próbnego, który odbył się w listopadzie 2012 r. z wynikami uczniów z diagnozy stwierdzono zadawalający wynik z biologii i geografii (81% uczniów klas trzecich napisało diagnozę z biologii na tym samym poziomie lub lepiej, 80% uczniów klas trzecich napisało diagnozę z geografii na tym samym poziomie lub lepiej).  Najsłabiej wypadła diagnoza z języka angielskiego: tylko 34% uczniów klas trzecich napisało diagnozę na tym samym poziomie lub lepiej. Należy jeszcze zwrócić uwagę na wyniki z fizyki, które przemawiają za widoczną poprawą osiągnięć z tego przedmiotu (64% uczniów klas trzecich napisało diagnozę na tym samym poziomie lub lepiej). Z pozostałych przedmiotów wyniki mieściły się w przedziale od 51% do 53% uczniów klas trzecich. Podsumowując porównanie wyników należy zauważyć, że z każdego przedmiotu uczniowie klas trzecich napisali lepiej diagnozę w grudniu niż egzamin próbny w listopadzie. Daje to gwarancję wyższego niż do tej pory wyniku na egzaminie gimnazjalnym, który odbędzie się w kwietniu.

Załącznik nr 6

 

REKOMENDACJE

1. Zobowiązać nauczycieli języka angielskiego do zwiększenia liczby uczestników na zajęciach wyrównawczych oraz rozszerzających.

 

Ilu uczniów szkoły  napisało diagnozę powyżej 50% z poszczególnych przedmiotów?

(Dla ilu uczniów diagnoza była umiarkowanie trudna?)

 

Przyjęto wskaźnik sukcesu narzędzia 50% punktów możliwych do otrzymania przez ucznia – opis dydaktyczny: diagnoza była umiarkowanie trudna.

Największy wskaźnik sukcesu osiągnęły klasy drugie i trzecie z biologii (odpowiednio 80% uczniów i 81% uczniów), zadawalający poziom wyników stwierdzono w klasach trzecich z geografii (77% uczniów) i drugich (68% uczniów) raz w klasach pierwszych z wiedzy o społeczeństwie (68% uczniów).

Najsłabsze wyniki tego wskaźnika zarejestrowano w klasach drugich z j. angielskiego (27% uczniów), matematyki (28% uczniów), historii (33% uczniów) oraz  chemii (34% uczniów).

Załącznik nr 5

 

PODSUMOWANIE

 

MOCNE I SŁABE STRONY PRZEPROWADZONEJ W GRUDNIU DIAGNOZY

WE WSZYSTKICH KLASACH GIMNAZJUM

 

MOCNE ZALEŻNE OD GIMNAZJUM	SŁABE ZALEŻNE OD GIMNAZJUM
1. organizacja przeprowadzenia diagnozy równocześnie we wszystkich klasach jednego rocznika; 2. możliwość powielania testów; 3. możliwość porównania wyników wszystkich uczniów; 4. publikowanie wszystkich informacji o diagnozie na stronie internetowej gimnazjum; 5. przygotowanie narzędzia, które rzeczywiście sprawdza to, czego uczniowie uczyli się przez trzy miesiące; 6. monitorowanie poziomu przygotowania uczniów do egzaminu zewnętrznego;	1. przeprowadzenie prac klasowych w tych samych terminach co diagnozy; 2. nie wszyscy uczniowie pisali diagnozy; 3. późny termin prezentacji wniosków z diagnozy; 4. sformułowanie zagadnień do diagnozy w sposób niezrozumiały dla ucznia; 5. niezadowalający poziom kampanii informacyjnej przeprowadzonej wśród uczniów i rodziców;
MOCNE ZALEŻNE OD OTOCZENIA (szanse)	SŁABE ZALEŻNE OD OTOCZENIA (zagrożenia)
1. pozytywna opinia wprowadzenia diagnozy w gimnazjum wystawiona przez metodyków Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego w Gorzowie Wlkp.	1. zróżnicowane zdania środowiska szkolnego na temat potrzeby wprowadzenia diagnoz; 2. niezadowalający poziom zmotywowania uczniów do przygotowania się do diagnoz;

 

Jak wynika z zestawienia powyższych czynników wprowadzenie diagnozy będzie traktowane jako strategia konserwatywna: gimnazjum  działa w niekorzystnym dla niego otoczeniu zewnętrznym, ale posiada silnie powiązany z zagrożeniami zewnętrznymi (słabe zależne od otoczenia)  zespół mocnych stron wewnątrz organizacji, jest więc w stanie zdecydowanie odpowiedzieć na zagrożenia. W istniejącym otoczeniu gimnazjum  nie jest się w stanie intensywnie rozwijać, niemniej jednak jest w stanie skutecznie przezwyciężać zagrożenia w oczekiwaniu na poprawę warunków zewnętrznych.